Màng loa, "củ loa" & Độ Nhạy của loa.

Chào Bạn!

Theo bạn loa có nhiệm vụ tạo ra âm thanh hay tái tạo âm thanh? Câu hỏi nghe qua có phần ấu trĩ. Mình đoán bạn sẽ trả lời: Tạo âm thanh !?

• Tạo âm thanh: các loại nhạc cụ, dây thanh quản của bạn, hay âm thanh do va chạm các vật liệu...
• Nếu bạn mắc cùng một loa vào các âm ly khác nhau, bạn sẽ thu được các âm thanh khác nhau. Như vậy, nhiệm vụ của loa: Tái Tạo âm thanh bạn nhé !

Tái Tạo. Để tái tạo trung thực, đòi hỏi loa màng loa phải theo sát, mô phỏng một cách chính xác nguồn âm.

Hình 1: Cặp loa bình dân của TiVi  Panasonic
hai cửa sổ, ba cần gạt huyền thoại ở SG
trước 75 !! 

1. Như vậy một yếu tố quan trọng nhất của màng loa chính là độ mềm. Song, theo vật lý học, bất cứ vật gì chuyển động đều có quán tính, nói chính xác là độ sai lệch và màng loa cũng thế, nó sẽ chuyển động thêm làm âm thanh phát ra không chính xác theo nguồn âm. Nhưng theo quy luật, để chuyển động chính xác, màng loa... lại phải cứng. Tới đây, bạn đã phần nào hình dung ra cái khó khăn của các nhà sản xuất loa khi phải tạo ra hai yếu tố mâu thuẫn nhau.
2. Giờ xét tới "củ loa", nó gồm: cuộn dây đồng (gắn với màng loa) nằm trong từ trường của nam châm. Cuộn dây nhận tín hiệu điện xoay chiều từ lớn nhất tới nhỏ nhất để phát ra tiếng thật chi tiết của bản nhạc. Theo định luật cảm điện từ, cuộn dây sẽ dao động mạnh hay yếu phụ thuộc từ trường và khe hở hai cực từ tính. Độ mạnh yếu này chính là độ nhạy của "củ loa" hay của loa. Loa chất lượng cao thường thường có cục nam châm từ tính mạnh, rất to, nặng và khe hở từ tính rất hẹp.(hình 2).

Hình 2

Như vậy, một loa có chật lương cao hội đủ ba yếu tố : màng loa mềm vừa phải, ít chuyển động theo quán tính, củ loa có độ nhậy cao.

Nhưng...đáng tiếc, có lẽ do yếu tố kinh doanh !? nên độ nhậy (đơn vị: dB /đề-xi-ben) của các loa bình dân ít khi được nhà sản xuất ghi trên sản phẩm,(loa thông dụng thường có độ nhậy nhỏ hơn hay bằng 90 dB)

Tới đây, nếu đã đọc bài về loa kim rồi thì bạn đã hiểu lý do loa kim nói "ngọng" !!

*********
Bạn có thú vui gì hồi nhỏ ? Mình có thú vui xem màng loa chính (đường kính 18cm) của radio Melodija (hình 3) của Liên Xô chuyển động khi nghe một bài hát có tiếng trống rất đặc biệt của ABBA đó.
  

Hình 3: Radio tranzito Melodija -102 
Huyền thoại ở Miền Bắc sau 75 

Giờ mời bạn coi hai video, video 1: xem sự chuyển động của màng loa bass Onkyo (USA) mình sử dụng hơn 12 năm rồi và nghe bài hát trên của ABBA nhé. Video 2: Sự tàn nhẫn với loa & màng loa !!

Thân mến !